herinneren adhd

Psycho-educatie 5. Vergeet niet te herinneren: Het draait om het juiste moment

We hebben het allemaal druk vandaag de dag: voicemail afluisteren, post openen en afspraken nakomen. ADHD-ers hebben grote moeite om zich hun taken op het juiste moment te herinneren. Vaak worden taken compleet vergeten of pas herinnerd wanneer het al te laat is.

Wat is het prospectieve geheugen en waarom is het zo belangrijk?

Succes in het leven van een volwassene hangt grotendeels af van het zogeheten prospectieve geheugen. Dit geheugen is het vermogen om voorgenomen acties te herinneren. Het is het vermogen om jezelf te herinneren het juiste te doen op het juiste moment. Niet een uur van tevoren of een uur later, maar op het juiste moment. Voorbeelden zijn: “Ik moet iemand bellen nadat ik mijn e-mail heb bekeken” en “Ik moet mijn werk rapporteren aan het einde van de week”. Het kan zelfs zoiets betekenen als een paraplu meenemen als je het huis verlaat. Het helpt niet als je er pas aan denkt voor je weggaat of nadat je het huis hebt verlaten. Het komt allemaal neer op het herinneren op precies het juiste moment. Elke dag hebben we veel taken om na te gaan. Elektronische agenda’s zijn zo populair omdat onze hersenen deze taken niet allemaal opslaan en hanteren. Dus een ‘elektronisch brein’ neemt dit werk voor een deel van ons over.

Gedachten vasthouden, prospectieve geheugen, moeilijker met ADHD

ADHD-ers vinden het moeilijk om een gedachte langer vast te houden. Ze hebben moeite deze periode te overbruggen. Het is moeilijk om de gedachte vast te houden tot aan het moment van handelen. De vergeetachtigheid van ADHD-ers verschilt fundamenteel van een situatie waarin iemand bewust beslist iets niet te doen. Wanneer een situatie ontstaat waarin iemand zich iets verkeerd herinnerd, dan is er geen sprake van een bewuste beslissing om iets niet te doen. Als er geen herinnering is dan is er ook geen ruimte geweest om bewust een beslissing te nemen iets uit te stellen of na te laten.

Vergeetachtigheid en het prospectieve geheugen

Dat is het belangrijkste verschil. In deze gevallen kan de ADHD-er net zo verrast en teleurgesteld zijn als iedereen dat hij de taak niet kon volbrengen. Maar de meeste mensen verwachten nu eenmaal dat men de daad bij het woord voegt. Ze verliezen hun geduld met als gevolg dat ze niet meer geloven dat de ADHD-er vergeet te doen wat hij gezegd heeft. Ze gaan er vanuit dat hij het niet wil doen. Dit komt vooral voor als de taak saai of moeilijk is. De ADHD-er wordt dan gebrandmerkt als onverantwoordelijk en zelfzuchtig. De vergeetachtigheid dwingt hem dan om om te gaan met de praktische gevolgen, zoals geconfronteerd worden met een aanmaning bij het te laat opsturen van de energierekening. Ook wordt hij gedwongen om om te gaan met de sociale gevolgen, zoals een levenspartner die haar geduld verliest.

Als mensen denken dat je bewust je taken vergeet te doen

De meeste mensen gebruiken eigen ervaringen om te begrijpen wat en waarom anderen iets doen. Ze denken dat je bewust een taak niet doet. Want mensen zonder ADHD vergeten niet zo maar hun verplichtingen. Dan willen ze er bewust onderuit. Vanuit hun oogpunt probeer je dus onder een verantwoordelijkheid uit te komen door te doen alsof je het vergeten bent. In dit geval, bij ADHD, loopt deze redenering spaak. Het is voor de ADHD-er niet stimulerend om iets bewust na te laten en niet te doen omdat ook ADHD ers wel weten dat het hen later onherroepelijk tegenwerkt.

 

Geplaatst in .