Een paar procent meer foute keuzes waarop je aandacht richt heeft enorme gevolgen.
Mensen met ADHD hebben moeite met de details van het dagelijks leven
Dat is het slechte nieuws over ADHD, want kleine missers hebben grote gevolgen. Daarentegen leiden kleine verbeteringen tot grote zichtbare successen in aandachtsvorming. ADHD maakt het moeilijk om die miljoenen kleine details waaruit het dagelijks leven bestaat consistent onder controle te houden. Mensen met ADHD hebben moeite met de details van het dagelijks leven. Gelukkig kan een goede behandelingen met succesvolle ADHD-vriendelijke strategien je worstelingen hiermee enorm verminderen. Dat bevordert natuurlijk je prestaties en heeft een positief effect op hoe je tegen het leven aan kijkt.
Als je een miljoen keuzes per dag maakt en 1 procent daarvan is minder goed betekente dat je 10.000 ker per dag een niet de optimale optie kiest.
Het meeste in het leven bestaat uit heel erg veel kleine dingen. Emails, iets ophalen bij de winkel, werk op tijd af. Tonnen details uit conversaties etc. Je maakt iedere dag wel een miljoen kleine keuzes. Onze aandacht speurt alles af wat om ons heen is en verwerkt daarnaast ook nog de stroom gedachten die door ons heen gaat. Aandacht is een zeer dynamisch proces dat bepaalt wat op te nemen en wat voorbij te laten gaan. Mensen met ADHD hanteren hun aandacht bijna net zo goed als mensen zonder ADHD. Met de nadruk op bijna. Als je een miljoen keuzes per dag maakt en 1 procent daarvan is minder goed betekente dat je 10.000 ker per dag een niet de optimale optie kiest. Niemand maakt 1 miljoen goede keuzes per dag maar mensen met ADHD maken er nog minder dan mensen zonder ADHD. Dit is zo’n situatie met goed nieuws en slecht nieuws. Het slechte nieuws is dat zelfs kleine steekjes laten vallen zichtbaar tot meer fouten leidt.
Het goede nieuws is dat je met kleine verbeteringen van je gemiddelden al heel veel bereikt.
Maar als ADHD’er blijf je altijd minder goede beslissingen nemen als niet ADHD’ers.
Ik sprak hierover in een eerdere aflevering, die ik de magische grens heb genoemd. Er bestaat een grens waarna ‘men’ vindt dat het goed genoeg is. Die grens is puur arbitrair natuurlijk, maar toch… Het idee er achter is dat zelfs gedeeltelijke verbeteringen een enorm verschil kunnen maken. Bijvoorbeeld, als het je lukt om in plaats van 20 minuten te laat te zijn dat weet terug te brengen tot 10 minuten te laat, dan zal je baas het misschien over het hoofd willen zien. Deze aflevering is een uitwerking van dat idee. Nu de andere kant. Zelfs kleine missers in je aandacht kunnen grote problemen veroorzaken. Als je telefoon gaat en je rijdt in de auto en je aandacht gaat uit naar je telefoon en niet naar de auto voor je… Ai!! Dit is hopelijk een voorbeeld dat zeldzaam voor komt.
Door dat kleine moment van afleiding ontstaan grotere problemen.
Jouw ADHD-momenten worden vaak als overtredingen van de regels en codes gezien. Als kind kun je je huiswerk dat je hebt afgemaakt vergeten in je rugtas te stoppen omdat je werd afgeleid toen je je tas inpakte. Door dat kleine moment van afleiding ontstaan grotere problemen. Je leraar laat zich steeds moeilijker overtuigen dat het een eerlijke fout betrof. Je ouders trekken hun haren uit hun hoofd en roepen je wanhopig toe hoe je dit nu weer kon vergeten. School wordt voor jou zo nog minder aantrekkelijk, als dat al mogelijk is. Je vraagt je voor de zo veelste keer af wat er met je aan de hand is. De dominostenen blijven vallen. Een vriendin van mij met ADHD vliegt voor haar werk naar een ander land en wil daar een auto huren. Daar ontdekken ze dat haar rijbewijs is verlopen. Dat wil zeggen, het veiligheidssysteem ontdekt dat haar rijbewijs is verlopen. Natuurlijk krijgt ze de bonus-behandeling van de autoriteiten want ze is in overtreding en zo kost het nog meer tijd.. Daardoor stapt ze ernstig verlaat in een taxi en is ze veel te laat voor haar afspraak in de stad. Ter verdediging van zichzelf stelt ze dat iedereen dit kan overkomen, want wie houdt nou de vervaldatum van zijn rijbewijs in de gaten?
Maar mensen verwachten dat je niet meer dan een paar van dat soort momenten verbruikt. Als je te veel van die momenten te snel verbruikt beginnen mensen zich te verbazen.
Maar dit soort dingen gebeuren haar veel vaker omdat zij en alle andere ADHD’ers problemen hebben om controle te houden over de miljoenen details uit het dagelijks leven. Het leven zit vol met deze momenten. Niemand is perfect en we hebben het allemaal wel eens nodig dat iets van ons door de vingers moet worden gezien. Maar mensen verwachten dat je niet meer dan een paar van dat soort momenten verbruikt. Als je te veel van die momenten te snel verbruikt beginnen mensen zich te verbazen. Het goede nieuw is dat ADHD erg goed te behandelen is. Medicatie vergroot je gemiddelde van goede momenten met juiste beslissingen door je aandacht effectiever te gebruiken. En door ADHD-strategieën te hanteren is het mogelijk om minder afgeleid te zijn door de verkeerde dingen. Bijvoorbeeld door een gewoonte er in te rammen om je sleutels altijd op de zelfde plek te leggen maakt dat de kans kleiner dat je ze ergens anders neerlegt, ondanks afleidingen. Je kunt door in te trainen de afleiding weerstaan en bij je gewoonte blijven. Deze kleine veranderingen doen er toe. Al het je een stressvolle ochtend per week scheelt is het dat al waard.
Dat is waarom het krijgen van een diagnose zo’n diepgaand effect heeft. Het maakt het makkelijker om je gemiddelden te verbeteren en dat is werkelijk waar dit allemaal om gaat.
Het is als ADHD’er makelijk om ontmoedigd te raken en te denken dat je het nooit beter zal doen. Maar onthoud: je vermenigvuldigt het met een miljoen, dus zelfs kleine veranderingen kunnen leiden tot grote verbeteringen in je prestaties, kwaliteit van leven of hoe jij je voelt over jezelf. Dat is waarom het krijgen van een diagnose zo’n diepgaand effect heeft. Het maakt het makkelijker om je gemiddelden te verbeteren en dat is werkelijk waar dit allemaal om gaat. De verbeteringen krijg je niet voor niets.
Je moet leren om die goede gewoontes in te slijten en de poel van afleidingen vaker weerstaan, of af te leren om het pad van de minste weerstand te kiezen en je weer over te geven aan je oude gewoonten. Je kunt in plaats van defaitistisch te denken ook de negatieve gedachtenstroom corrigeren: dit gaat toch nooit beter worden, dus laat verder maar, wordt dan de gedachte: het lukt me om met kleine stapjes vooruit te gaan. Weinig in het leven is voor niets, maar ijverig zijn wordt beloond. Als je eenmaal bewust bent van je strategien gaat het er om dat je ze vaker gaat gebruiken. Als je een doel bereikt leg je de lat hoger. Dat maakt leven interessanter.
Dank voor je aandacht!