Psycho-educatie 24. ADHD en de (mis)vorming van je persoonlijkheid

ADHD heeft invloed op de ontwikkeling van je persoonlijkheid. De mate waarin wordt bepaald door de leeftijd waarop je de diagnose hebt gekregen en of je voor ADHD behandeld bent.

Als je ADHD hebt heb je waarschijnlijk meer negatieve ervaringen opgedaan dan eerlijk is.

Zelfs de meest verstokte tegenstanders  van Freud moeten toch ook wel toegeven dat jeugdgebeurtenissen invloed hebben op wie we worden als volwassenen.

Een aangeboren temperament speelt natuurlijk een rol bij je ontwikkeling. Maar natuurlijk ook of je omgeving waarin je opgroeit je stimuleert en past bij de richting waarin je je ontwikkelt.

Als je ADHD hebt en zeker als je geboren bent in de periode nog voordat ADHD goed begrepen werd, heb je waarschijnlijk meer negatieve ervaringen opgedaan dan eerlijk is. Het is onmogelijk om daar geen littekens aan over te houden. Je wilt niet in het verleden leven en dat negatieve ervaringen je belemmeren. Maar het helpt wel om te begrijpen hoe oude ervaringen bijdragen aan wie je bent geworden. Dat inzicht is een belangrijke stap om dingen anders te zien. Om de toekomst beter te maken dan het verleden.

ADHD heeft dus invloed op de ontwikkeling van je persoonlijkheid.

Een student die geen diagnose en behandeling heeft gekregen en het daardoor slecht deed op school, is een voorbeeld van een indirect negatief effect van ADHD. Want hij heeft nu niet de diploma’s die horen bij zijn intelligentie en talenten. Dat blijft hem zijn leven beïnvloeden. ADHD kan ook je vriendschappen negatief beïnvloeden. Zelfs als je door je behandeling minder vaak door mensen heen praat en afspraken na komt kan je je  toch sociaal isoleren, omdat je verwacht dat je intermenselijk verkeer niet goed aan kan.

De optelsom van slechte ervaringen zorgt ervoor dat je geen vertrouwen meer hebt in goede resultaten.

Afwijzing in vriendschappen laat littekens na en het is begrijpelijk als je het nu niet meer opnieuw aandurft. Zo zie je dat een pijnlijke ervaring die voortkomt uit je ADHD nog steeds doorwerkt. Ze lijken als van nature bij je te horen. Dit soort dingen kunnen een blinde vlek voor je zijn, maar een opmerkzame behandelaar wijst je erop. Daardoor is het mogelijk om dingen anders te zien of anders te doen.

Onbehandelde ADHD beïnvloedt elke situatie, zoals hoe je omgaat met je huiswerk, je geld, je vrienden en je familie. De optelsom van slechte ervaringen zorgt ervoor dat je geen vertrouwen meer hebt in goede resultaten.

Die verwachte resultaten komen er dan ook. De Amerikanen noemen dit met een mooi woord: Selffulfilling-prophecy. Als iemand verwacht dat hij niet goed is in wiskunde laat hij het er sneller bij zitten, waardoor slechtere resultaten volgen.
En als je altijd slecht bent geweest in het opruimen van je huis, dan verwacht je dat het snel weer een rommeltje is. Dit werkt door op je zelfgevoel. Het leidt ertoe dat je dingen niet meer uitprobeert, omdat je ervan uitgaat dat je faalt.   

Hoe jonger je de diagnose krijgt des te minder de schade aan je persoonlijkheid

Des te later je de diagnose ADHD in je leven is gesteld, des te meer teleurstellingen heb je moeten verwerken.. Jonge mensen, die al een diagnose krijgen, groeien op in een andere wereld. Niet alleen is er nu een groter bewustzijn en acceptatie van ADHD, maar deze jonge mensen hebben effectieve behandelingen en faciliteiten voor handen. Wie dat geluk niet had, moest hard werken voor zijn succesjes. Troost je met het idee dat de toekomstige generatie bij een gestelde diagnose waarschijnlijk een beter leven heeft dan jij.

Je doet niet genoeg je best, je hebt geen verantwoordelijkheidsgevoel. Kwalificaties zijn enorm schadelijk en beledigend

Pas in de jaren tachtig van de vorige eeuw werden kinderen met ADHD gediagnostiseerd. Pas sinds de eeuwwisseling worden volwassen gediagnostiseerd. Dat betekent dat er zo ontzettend veel ADHD-ers zijn zonder vastgestelde diagnose. Zij hebben zelf verklaringen verzonnen voor hun diagnose. Voor iemand met ADHD zijn de symptomen duidelijk, maar de verklaring is dat niet. Dus iedereen neemt dingen aan waarom hij het niet beter doet. Natuurlijk komen dan al die oude verklaringen langs zoals: je doet niet genoeg je best, je hebt geen verantwoordelijkheidsgevoel, je geeft er niet genoeg om of de meest gekke van allemaal: je wilt het slecht doen. Dit is enorm beledigend en schadelijk. Het maakt dat je aan jezelf gaat twijfelen: ‘Ha, ik dacht dat ik mijn best had gedaan, maar blijkbaar doe ik dat niet.’

Uiteindelijk geloof je de negatieve oordelen. Dan is de schade gedaan.

Vaak ga je eerst in tegen dit soort aantijgingen maar uiteindelijk geloof je al deze negatieve oordelen. Dat bepaalt je eigenwaarde. Op deze manier ontstaan self fulfilling- prophecies. Omdat de ADHD niet behandeld is, blijven dezelfde problemen zich voordoen. Je krijgt keer op keer negatieve commentaren en gaat deze uiteindelijk geloven. Zo verdwijnt de motivatie om het te blijven proberen. Gezien de prestaties uit het verleden is dat ook een redelijke conclusie.

Naarmate de tijd verstrijkt en je geen gebruik maakt om nieuwe vaardigheden uit te proberen word je er ook niet beter in. Je blijft dan achter bij ADHD-ers die de vaardigheden vaker oefenen. Oefening maakt dingen niet perfect maar zorgt er doorgaans wel voor dat het beter gaat.

Gelukkig kan dit anders verlopen als je een diagnose krijgt en er voor kiest om behandeling te volgen. Dat kan een heel nieuw leven betekenen.

Ik dank je voor je aandacht!

 

 

Geplaatst in .