Er worden heel wat alternatieve geneeswijze aangeboden voor ADHD. De meeste hebben geen enkel effect. Je moet duidelijk weten waar je naar op zoek bent om te weten of een behandeling effectief is of niet.
Anders dan sommige behandelaren van alternatieve behandelingen claimen is er geen genezing van ADHD mogelijk.
Ik krijg vaak de vraag voorgeschoteld wat ik vind van de alternatieve geneeswijze voor ADHD. Ik informeer graag mensen zodat ze een goede keuze kunnen maken en laat de beslissing aan hen over. Er is veel aanbod aan behandelingen waarvan heel erg veel niet getest is en waarvan het effect onbewezen is. Het doel van deze aflevering is om aan te geven hoe waarschijnlijk het is dat een behandeling een positief resultaat heeft voor jou. Anders dan sommige behandelaren van alternatieve behandelingen claimen is er geen genezing van ADHD mogelijk. Net zoals met diabetes moet je het een leven lang onder controle zien te houden. Sommige mensen merken dat de symptomen minder worden als ze ouder worden. Maar ouder worden telt niet mee als medicijn. En wat de verschillende alternatieve geneeswijze betreft heb ik weinig bewijs gezien over hun effectiviteit.
Als het onderzoek slecht en armoedig is opgezet dan is het niet verwonderlijk dat de uitkomst werkt voor de deelnemers
De onderzoeken die hierover bestaan vallen onder de term pseudo-wetenschap als jet het positief wilt benaderen, en rotzooi als je het negatief wilt kwalificeren. Het kan zijn dat deze interventies voor enkele mensen wel effecten hebben, maar dat betekent niet dat ze werken voor andere mensen. Laten we eerlijk zijn, we willen niet weten hoeveel mensen een behandeling heeft geholpen in de onderzoeksgroep, we willen weten of de behandeling ons kan helpen. Als het onderzoek slecht en armoedig is opgezet dan is het niet verwonderlijk dat de uitkomst werkt voor de deelnemers, maar het is onwaarschijnlijk dat de behandeling werkt voor andere mensen. De alternatieve geneeswijze had een klein effect, maar is niet specifiek gericht op ADHD.
Een sceptische houding is goed.
Het kan ook zijn dat het invloed heeft op iets anders dat ook doorwerkt op vermindering van symptomen van ADHD. Bijvoorbeeld: als iemand een nacht heel erg goed slaapt en erg uitgerust is verhoogt dat de concentratie. Maar een goede nachtrust kun je toch geen ADHD-behandeling noemen? Dus een sceptische houding is goed. Je kunt de volgende suggesties zien als rode vlaggetjes en die gebruiken om te toetsen of een behandeling wel doet wat het beloofd.
Je kunt vragen stellen en de antwoorden kritisch in overweging nemen.
- Wonderen. Als het te mooi lijkt om waar te zijn, dan is het dat waarschijnlijk ook.
- Alles-genezers. Wordt sceptisch als een behandeling werkt tegen meerdere verschillende aandoeningen die niets met elkaar gemeen hebben, dan is het waarschijnlijk boerenbedrog.
- Testimonials en getuigenissen. Gelegitimeerde zorgprofessionals gebruiken geen getuigenissen van patienten als bewijs voor de effectiviteit van een aandoening. Of als de kern van hun marketingstrategie. Voor de meeste medisch gelegitimeerde behandelaren is het verboden om getuigenissen van een genezing te gebruiken.
- Complotten. Als de zorgverlener of de producent van de behandeling beweert met ongegronde argumenten aangevallen te worden door het medische establishment dan is het goed om je af te vragen waarom medici grote bezwaren hebben tegen deze behandeling. Als iets werkt wordt het door de medici omarmd en niet bekritiseerd.
- Geen bewijs. Bewijs van de werking van een behandelmethode wordt gepubliceerd in medische tijdschriften. Niet in het bedrijfsblad van de producent of dienstverlener, of in een artikel op hun website.
- Geld-terug-garantie. Betrouwbare zorgprofessionals doen hier niet aan mee.
- Geen bijwerkingen. Alles dat geen bijwerkingen heeft kan ook geen hoofdeffect hebben. Niets is zo precies gericht dat er geen onwenselijke bijwerkingen zijn. Een middel dat geen bijeffecten heeft, mist ook de krachtige werking om de enorm sterke symptomen van ADHD te behandelen.
Zou het werkelijk zo zijn dat in een werkveld van neurologisch onderzoek van ADHD waar duizenden getalenteerde onderzoekers mee bezig zijn geweest en miljarden euro’s in geïnvesteerd zijn net die behandeling over het hoofd is gezien die ADHD geneest?
Als een behandeling een effect heeft dan bestaan daar studies over met een placebogroep en vaak meer dan een studie. Dit is de gouden standaard voor een behandeling met een bewezen effect. Deze studies zijn niet makkelijk op te zetten maar hun resultaten zijn wel betrouwbaar. Als een behandelaar of aanbieder geen studie kan overleggen waarin hun behandeling bewezen is, dan moet je je zeer sceptisch opstellen. Veel dingen zouden kunnen helpen, maar blijken dat niet te doen als je ze goed test. Hier komt onderzoek om de hoek kijken. Dat scheidt het kaf van de koren.
Het is waarschijnlijker dat de specifieke nieuwe behandeling niet werkt
Zelfs als de studies nog plaats moeten vinden of aan de gang zijn kun je voorspellen welke behandelingen de kans maken om ooit bewezen effectief te zijn. Een behandeling moet consistentie vertonen met wat uit andere studies blijkt en met neurologie in het algemeen. Een chiropractor beweert dat ADHD behandelt kan worden met bepaalde ingrepen. Maar het is niet logisch dat chiropractische handelingen op het lichaam specifieke processen in het brein kunnen aansturen. Zo werkt een brein simpelweg niet. Het zou betekenen dat we de kennis die er is over neurologie zouden moeten aanpassen om te kunnen geloven dat de nieuwe behandeling zou kunnen werken. Het is waarschijnlijker dat de specifieke nieuwe behandeling niet werkt dan aan te nemen dat de kennis over neurologie verkeerd is. We hoeven dus niet de studies af te wachten want soms zal geen enkele studie het nut van een behandeling ondersteunen.
Is het geloofwaardig dat iemand de genezing voor ADHD ontdekt dat door die duizenden hoogopgeleide onderzoekers is gemist?
Sommige voorstanders van nieuwe behandelingen hebben grote problemen met hun geloofwaardigheid. Zou het werkelijk zo zijn dat in een werkveld van neurologisch onderzoek van ADHD waar duizenden getalenteerde onderzoekers mee bezig zijn geweest en miljarden euro’s in geïnvesteerd zijn net die behandeling over het hoofd is gezien die ADHD geneest? Is het geloofwaardig dat iemand de genezing voor ADHD ontdekt dat door die duizenden hoogopgeleide onderzoekers is gemist? De verpakking van een middel claimt dat het uitgevonden is door een lerares die met ADHD-kinderen werkt. Alsof dat het geloofwaardig maakt. Dat de lerares heel goed omgaat met leerlingen met ADHD betekent nog niet dat ze in staat is om een effectieve behandeling te ontwikkelen waarmee ADHD verdwijnt. Omdat ik al jaren fiets maakt mij dat nog geen ontwerper van fietsen met revolutionaire ontwikkelingen. Je boerenverstand gebruiken maakt al snel duidelijk wat redelijk klinkt en wat twijfelachtig is. Sommigen zeggen dat je eerst de alternatieve behandelingen kunt proberen en als het niet werkt stap je over op de reguliere behandelingen. Ik ben het daar mee oneens. De kans dat een behandeling die dubieus is of nooit getest is op nadelen goed werkt voor ADHD-ers is klein. De kans dat de behandeling werkt is klein. Een behandeling die zijn bestaansrecht allang bewezen heeft en bewezen werkt is een betere start voor de patiënt dan een onbewezen nieuwe behandeling.
Onbewezen en niet effectieve behandelingen kosten geld dat beter besteed had kunnen worden.
Nadeel nummer 2 is dat het langer duurt voordat je een gelouterde behandeling krijgt. Stel je krijgt een behandeling zonder negatieve bijeffecten, maar je leidt wel langer aan ADHD omdat de behandeling niet blijkt te werken, betaal je toch een prijs en dat moet je overwegen bij je besluit. Ben je bereid om niet behandeld te zijn voor de periode die je verkwist door onbewezen behandelingen uit te proberen? Onbewezen en niet effectieve behandelingen kosten geld dat beter besteed had kunnen worden. Tenslotte, een behandeling die niet werkt voedt het pessimisme in patiënten. Tijd en geld besteden aan een slechte behadeling die niets doet kan ontgoochelend werken voor sommige mensen. Ze vermijden daarom behandelingen die meer effectief zijn. Dat is echt zonde.
Waar ik echt pissig over kan worden is het argument dat het goed is omdat het natuurlijk is.
Tel je alle argumenten bij elkaar op dan is er wel degelijk schade die kan ontstaan door onbewezen behadelingen. Ik zeg niet dat je ze niet zou moeten uitproberen, ik wijs je alleen op de mogelijke nadelen. Als we het over alternatieve behandelingen hebben dan komt ook de natuurgeneeswijzen om de hoek kijken. Waar ik echt pissig over kan worden is het argument dat het goed is omdat het natuurlijk is. In de natuur vindt je honderden stoffen die ziekmakend zijn voor ons of zelfs dodelijk. Het slaat nergens op. Cyanide wordt aangemaakt via bepaalde bacteriën maar ik raad niemand aan om dat te nemen. Het gaat er om dat de suggestie wordt gewekt dat als de natuur een stof maakt deze beter zou zijn dan door mensen gemaakte stoffen. Maar dat is lang niet altijd waar. Als natuurlijke stoffen zo goed zijn voor ons verspelen waterleidingbedrijven veel geld aan het reinigen van drinkwater, want zo gaan er allerlei natuurlijke substanties verloren uit ons water. Ik wil er ook op wijzen dat sommige stoffen nagemaakt worden door mensen – zoals vitaminesupplementen. Ook hier geldt dat natuurlijke grondstoffen niet noodzakelijkerwijs beter zijn. Als twee stoffen chemisch identiek zijn dan is er geen verschil tussen de natuurlijke stof en de stof die in het lab is gemaakt.
Wat betreft de kruidenmedicijnen die worden aangeboden, geen van die producten heeft effect op je ADHD.
Ik verdedig hier echt niet alle praktijken van de farmaceutische en chemische industrie, dat zou me hier ongeloofwaardig maken. Maar ik word sceptisch als een product claimt beter te zijn omdat het natuurlijk zou zijn. Ik vind het een naïeve claim die me sceptisch maakt over iedere andere claim over dit product. Wat betreft de kruidenmedicijnen die worden aangeboden, geen van die producten heeft effect op je ADHD. Maar die kruidenproducten kunnen wel werken op andere gebieden of invloed hebben op de werking van medicijnen die je neemt, dus wees je bewust van wat je neemt. Waar het op neer komt is dat ik aanraad om eerst de bewezen behandelingen uit te proberen waarvan bekend is dat het werkt. Als je alternatieve behandelingen wilt uitproberen, zet dan tegen over elkaar wat de voordelen van de behandeling voor je kunnen zijn en weeg dat af tegen de kosten, bijwerkingen en risico’s.