Ligt het aan jou of aan je ADHD?
Schuldvraag interessant maar uiteindelijk maakt het niet uit.
Gisteren had ik een gesprek met een vrouw die eindeloze discussies had met haar man wat haar aandeel is en welke rol ADHD speelt. Met andere woorden, hij vindt dat ze het harder moet proberen of betere keuzes moet maken, of zoiets. We kunnen al raden wat de interpretatie van haar man is van haar gedrag. Ze kan het wel goed doen in zijn ogen, maar in zijn ogen probeert ze het niet hard genoeg.
Op deze moeilijke vraag is geen makkelijk antwoord
Dit is een geweldige vraag en het komt vaak op. Helaas zijn er zoals bij alle moeilijke vragen geen makkelijke antwoorden. Ik zal de relevante onderdelen bespreken. Dit onderwerp zal ook zeker in je eigen leven gaan opduiken. Laten we beginnen met een duidelijk voorbeeld. Als je je opties langsloopt voor je een keuze maakt, dan is aan jou de verantwoordelijkheid van die keuze aan te rekenen. Je slaat bijvoorbeeld een vergadering over, omdat die pijnlijk saai zal zijn of nutteloos. Dat is anders dan het vergeten van de vergadering, omdat je afgeleid was. Als je ADHD hebt, verkleint dat de aandacht voor de details, zie je vaker noodzakelijke stukjes over het hoofd, vergeet je vaker spullen, je reageert te snel en vergeet de tijd bij te houden, Mensen die niets weten van ADHD vinden dat je die eigenschappen niet mag hebben. Maar als je weet dat je ADHD hebt, weet je wel beter. Je zult je omgeving erop moeten wijzen dat niemand perfect is, en dat iedereen zijn momenten van foutjes heeft, maar mensen met ADHD hebben die momenten veel vaker.
Impulsiviteit versus aandachttekort
Laten we een spectrum maken van deze gedragingen. Als je iets doet zonder het ook maar door te denken, dan is het waarschijnlijk je ADHD-impulsiviteit. Aan de andere kant, als je volledig vergeet om iets te doen, dan is het waarschijnlijk je ADHD-aandachttekort. In het eerste geval doe je dingen niet die je moet doen. In het laatste geval doe je de dingen wel die je niet moet doen.
We gaan eens kijken naar het moment er vlak voor
De uiteinden van het spectrum zijn duidelijk. Maar het gebied ertussenin is nevelig. Je denkt er regelmatig aan en je vergeet het regelmatig ook, In dit geval is probleem jijzelf en je ADHD. Laten we een stap teruggaan. Wat deed je vlak voor het moment waar het om gaat? Maakte je jezelf klaar voor succes of voor een mislukking? De vraag is, toen iemand je iets vroeg, schreef je het toen op? Toen was je in de positie dat dat kon. Als je het opschreef, ligt het meer voor de hand dat je het je later kunt herinneren. Ook hier kan ADHD ertussen komen als je afgeleid raakte voordat je het kon opschrijven. Dus nog steeds geen duidelijke antwoorden.
ADHD is glibberig, altijd aanwezig en niet zo makkelijk te zien. Dat maakt de schuldvraag moeilijk
Laten we naar het grote plaatje kijken om te zien of dat helpt. Ik denk dat het moeilijk is om iedere individuele situatie vast te pinnen, behalve de situatie die overduidelijk is dat je een slechte keuze maakte. ADHD is glibberig, altijd aanwezig en niet zo makkelijk te zien. Naar het grotere plaatje kijken is de moeite waard. Sommige mensen denken dat moeilijke en snelle antwoorden mogelijk zijn, alsof je in de getuigenbank staat terwijl de aanklager je ondervraagt: ‘Klopt het dat u hedenmorgen de vaatwasser in zijn geheel zou uitruimen en niet voor de helft!? De vaatwasser was halfvol. Deze zaak is duidelijk mijnheer de rechter.’
Het gaat erom dat je je verplichtingen leert te hanteren en verantwoordelijk bent en een positieve bijdrage levert als onderdeel van je huishouden, je werk en de samenleving
Dit mag dan in de rechtbank het geval zijn waar de schuldvraag immers altijd centraal staat. Het gaat erom dat je je verplichtingen leert te hanteren en verantwoordelijk bent en een positieve bijdrage levert als onderdeel van je huishouden, je werk en de samenleving. We hebben allemaal momenten dat we het verknallen. Vind jij je slaaggemiddelde zo goed of wil je het verbeteren? En dan natuurlijk, in de ogen van wie? Misschien doe je het beter dan je het ooit gedaan hebt, maar je partner, je baas en collega’s of een vriend wil nog steeds meer van je zien. Hier komt de ruimte voor onderhandelaars en niet aanklagers.
Het is beter dat ieder zich focust op het verbeteren van de situatie dan de schuldvraag te stellen. Dat is niet leuk en ook niet productief
Het is beter dat een ieder zich focust op het verbeteren van de situatie in plaats van dat iemand de schuld krijgt. Dat is niet leuk en ook niet productief voor jou. Het grote plaatje is dat je actief probeert om je ADHD onder controle te krijgen. Je probeert steeds meer te leren over ADHD en je doet wat je leven beter maakt. Alleen al het feit dat je naar deze aflevering luistert, betekent dat al. De vraag is of je jouw ADHD behandelt met medicatie, therapie en coaching. En zo niet nu, heb je dat wel gedaan in het verleden, zodat je bij je goede gewoontes en vaardigheden kunt komen? Als je een goede job doet met het hanteren van je ADHD, dan is het nog steeds niet perfect, maar je slaaggemiddelde is het beste dat het kan zijn. Je hebt nog steeds je ADHD-momenten, maar niet zo vaak en niet zo slecht. Over het geheel genomen maakt het minder uit of jij of je ADHD het was als je je best doet.
Er komt een punt dat je je niet slecht hoeft et voelen over iedere kleine fout
Ik suggereer niet dat je je verantwoordelijkheid niet moet nemen of dat je je niet hoeft te verontschuldigen als je een fout maakt. Maar er komt een punt dat je je niet slecht hoeft te voelen voor iedere kleine fout. Je ADHD is een deel van je, maar definieert jou niet in zijn geheel of hoe je je verhoudt tot mensen. Als het onderwerp opkomt of jij het was of je ADHD, dan is mijn advies om je op de toekomst te focussen en niet op het verleden. Als in, wat kunnen we nu doen? Als je dingen omschrijft in termen van goed en fout, blijf je in het verleden in plaats van dat je de toekomst beter maakt. Het zorgt ook voor lege morele overwinningen.
Leg de focus altijd op de toekomst en kijk ter plekke wat goed voor jou en de ander is
Een persoon heeft met zijn woede een overwinning behaald door te bewijzen dat je schuldig bent. Maar hoe maakt dat wat dan ook beter in de toekomst? Erken wat er gebeurt zonder in de verdediging te gaan en verschuif de discussie naar de toekomst. Het is een veel productiever en een bevredigender discussie die ergens toe leidt. En als je een goede job daarmee doet, dan is het jij versus je ADHD, wat uiteindelijk goed voor iedereen is. Wat ook goed voor iedereen is, zijn deze ADHD-masterclasses om je helpen om je ADHD onder controle te krijgen.
Dank voor je aandacht!