Artikel uit de reeks Meer Aandacht, minder afleiding: krachtiger functioneren met ADHD. In samenwerking met en gebaseerd op de podcasts van de Amerikaanse psychiater Ari Tuckman. Lees de artikelen allemaal en begrijp je AD(H)D.

Ja of Nee. Psychologie achter medicatie

Wat betekent het om medicatie te nemen? Wat als het helpt? Wat als het niet helpt? De simpele handeling om een pil te nemen veroorzaakt complexe gedachten bij sommige mensen. Laten we eens bespreken wat er bij komt kijken.
Het is moeilijk om over ADHD te praten zonder het over medicatie te hebben. Het is niet de enige vorm van behandeling, maar het behoort wel tot de belangrijkste. Sommige mensen zweren er bij en anderen zweren dat ze het spul nooit zullen aanraken. Laten we eens de gedachten doornemen die door het hoofd van mensen gaan als ze aan medicatie denken. Voor we over medicatie gaan praten wil ik het eerst hebben over het accepteren van de diagnose van ADHD. Ook dit is een ingewikkelde vraag. We gaan eerst een stapje terug voor we vooruitgaan en dat is ok, want het is nodig om een bevredigende antwoorden te vinden. Voor sommige mensen is het als een profane openbaring om een diagnose ADHD te krijgen. Het verklaart zo veel in hun leven dat anders zo ontzettend moeilijk te verklaren is. Waarom kost het ons zo veel moeite om op tijd te komen, waarom vergeten we zelfs de belangrijke dingen om te doen. We hadden verklaringen voor deze dingen. Want ons brein komt altijd met iets. Met de diagnose hebben we een rode lijn voor de ogenschijnlijk onverbonden moeilijkheden die we ondervinden. Ik ken mensen die zich verzetten tegen de diagnose. Dat zijn vooral tieners en jong volwassenen. Ze begrijpen hun worstelingen niet volledig. Ze begrijpen niet waarom mensen zich er mee bemoeien of vinden dat hun regelmatige uitglijers niet zo groot gemaakt moeten worden. Het is ok. Laat me met rust.

wat betekent het om medicijnen te nemen?

Voor hen is het onnodig om een diagnose te krijgen. Medicatie lijkt krankzinnig. Anderen hebben moeite met een diagnose omdat ze in hun hart wel weten dat ze niet leven naar hun mogelijkheden, maar ze voelen zich er zo slecht over dat ze het niet kunnen opbrengen om er naar te kijken. Ze voelen zo’’n schaamte over hun moeilijkheden dat ze heel erg hun best doen om anderen er van te over tuigen dat het prima met ze gaat. Ze proberen gewoon harder om zichzelf te overtuigen. Ik kan me er helemaal in vinden dat het onplezierig is om te weten dat je het beter zou kunnen doen in het leven. Niemand houdt er van om dat voor zichzelf in te moeten zien. Maar zonder dat te erkennen zijn ze machteloos om er iets aan te doen. Het is beter om door de zure appel heen te bijten en door deze onplezierige fase heen te gaan om controle te krijgen over hun lot en uitzicht te hebben op een beter leven. Als mensen kijken naar de opties voor behandeling is de balangrijkste vraag die opspeelt: wat betekent het om medicijnen te nemen? Wat zegt het over mijn mogelijkheden? Voor mij is de betekenis van het nemen van medicijnen op doktersvoorschrift een committent aan het voornemen om een beter leven te leiden. Dat betekent dat je toegeeft dat je het niet zo goed deed als je kunt en dat je iets beters wilt. Medicijnen geven je geen vaardigheden die je al niet hebt, maar het zorgt er wel voor je er vaker op kunt vertrouwen dat je toegang tot je vaardigheden hebt. Het brengt de mogelijkheden die je wel hebt vaker en effectiever naar voren. Contactlenzen geven me geen betere rijvaardigheden, maar het geeft me de mogelijkheid om mijn rijvaardigheid beter te gebruiken. Als je vol woede zit over het gegeven dat je ADHD hebt, dan hoef je geen medicijnen te nemen, maar als je een beter leven wilt, dan profiteer je van medicatie.

Medicatie doet het werk niet voor jou, het geeft je vaker toegang tot de goede kwaliteiten die je hebt.

Als je tevreden bent met een kleiner leven en je niet zo veel uitdagingen aan gaat, en je tolereert een beetje chaos, dan hoef je geen medicatie te nemen. Maar als ADHD een belemmering is om op consistente basis bij je beste kwaliteiten te komen, dan kan medicatie helpen. Stel je wilt iets groters aanpakken op werk of op school, of zelfs maar in je persoonlijke leven, of in je relatie of vriendschappen.

“Sommige mensen zijn bang om afhankelijk te worden van hun medicatie.”

Als je ADHD-inconsistentie je in problemen brengt dan belemmert je ADHD datgene dat je anders zou kunnen bereiken. Natuurlijk zijn het geen wonderpillen en soms moet je er een paar uitproberen voor je bij de juiste uitkomt voor jou, soms moet je ook een paar voorschrijvers uitproberen voor je de juiste gevonden hebt. Maar medicatie doet het werk niet voor jou, het geeft je vaker toegang tot de goede kwaliteiten waarvan je al wist dat je ze had. Medicatie maakt het mogelijk om die dingen meer consistent te doen. Sommige mensen zijn bang om afhankelijk te worden van hun medicatie. Dat ze niks meer voor elkaar krijgen zonder. Het is niet zo dat omdat door medicatie dingen makelijker gaan dat je ze zonder medicatie niet meer zou kunnen. Als je iedere dag de lift neemt dan heb je het zwaarder als je die ene keer wel de trap neemt dan als je iedere dag met de trap gaat.

Er is geen antwoord goed of fout als het gaat obver de vraag of je medicatie moet nemen voor ADHD.

Het is ook niet zo dat door medicatie te gebruiken symptomen verdwijnen. Als je medicijn uitwerkt ben je weer vergeetachtig. Op dezelfde manier als contactlenzen werken. Zodra je ze uit doet is je zicht slechter. Hoe dan ook, als medicatie je het mogelijk maakt om iets op je werk makkelijker te kunnen en effectiever te kunnen of wat dan ook, dan blijft de kennis die je opdoet in hersenen werken. Door meer focus en concentratie zit het daar. Contactlenzen geven je geen betere rijvaardigheid maar helpen je om zelf rijvaardigheid te ontwikkelen. Medicijnen verrichten geen wonderen en ze zijn zeker geen vloek. Ze zijn een middel. Als het de juiste middel is om het werk gedaan te krijgen, dan zijn ze behulpzaam. Je moet nog steeds vaardig zijn en ijverig. Je kunt meestal niet de weg afsnijden in het leven om ergens te komen, maar er zijn makkelijker manieren om dingen te doen in het leven. Soms is volharden op de oude manier je dingen te doen, alleen maar koppig. Er is geen antwoord goed of fout als het gaat obver de vraag of ke medicatie moet nemen voor ADHD. Mijn hoop is dat je er over nadenkt, en een weloverwogen keuze maakt. Wat je ook besluit, het is goed als je hebt nagedacht op basis van goede informatie. Deze aflevering is bedoeld om je te helpen om een goede keuze te maken.

Bedankt voor je aandacht!

Ari Tuckman mmv Joris Koopman en Ivo Bakker