Het is niet allemaal jouw schuld
Schuldgevoel, laat het je niet aanpraten
ADHD’ers zijn gemakkelijke slachtoffers in relaties. Maar beide partners hebben de mogelijkheid om dingen te verbeteren in de relatie. Het kan zijn dat jij begint aan jouw aandeel en aan jouw dingen begint te werken, maar het eindigt niet daar.
Laat je geen schuldgevoel aanpraten!
Begrip krijgen
Ik kreeg een e-mail van een man die net zijn diagnose had gekregen en hij vond het extreem hulpzaam bij het begrijpen van zijn levensloop. Dat is het goede nieuws. Het slechte nieuws is dat hij en zijn vrouw uit elkaar zijn gegaan vanwege zijn worstelingen met ADHD. Zijn vrouw weigert de informatie te lezen die hij haar geeft over ADHD. Zij zegt dat het slechts excuses zijn en dat iedereen dingen vergeet. Ze zegt dat ze haar eigen research doet, maar tot op heden schijnt ze niet veel over ADHD geleerd te hebben.
ADHD in een (liefdes)relatie
Deze casus is een goede aanleiding om eens een topic te maken over ADHD in je relatie. Het meeste zal gaan over liefdesrelaties, maar ADHD doet ook zijn verstorende werk in vriendschappen en collegialiteit. Er is een impliciete dynamiek in liefdesrelaties. Het probleem met ADHD, zeker als het niet gediagnosticeerd is of behandeld, is dat het je een heel makkelijk doelwit in relaties maakt. Je bent, als je niet uitkijkt, ‘het probleem.’ De ander kan zijn eigen misdragingen vergoelijken door wat jij deed.
Schuld?
Voor ADHD’ers zijn dit soort redeneringen heel herkenbaar: ‘Ik was niet zo redelijk, maar laten we teruggaan naar hoe jij het verknalt.’ Je ADHD kan een vrijbrief voor je partner worden om de schuld bij jou neer te leggen. ADHD veroorzaakt regelmatig zeer kleurrijke situaties. Dus er is absoluut een rechtvaardigingsargument om te wijzen op je ADHD-momenten. Dat betekent niet dat je gekruisigd moet worden als je de melk vergeet terug te zetten. Het is voor je partner de makkelijkste weg om jou van alles de schuld te geven en dat kan je partner ook het heerlijke gevoel van het morele gelijk geven. Het is niet zo simpel.
Balans vinden
Als je een probleem in je relatie ervaart komt er een tijd dat jij je partner moet uitdagen om het te hebben over jouw reputatie en jouw rol in de relatie. Dat moet niet overhellen naar de andere kant en dat je jouw partner van alles de schuld gaat geven. Het gaat meer om het vinden van een balans. Jullie beiden, dus zowel de ADHD’er als zijn aanvaller, spelen een rol in wat er tussen hen aan de hand is. Natuurlijk is het een steviger grond als jij je ADHD kunt aandragen, een diagnose laat doen, een goede behandeling zoekt en ADHD-strategieën omarmt die je meer effectief zullen maken. Zelfs al voelen die strategieën niet natuurlijk en is het hard werken om nieuwe gewoonten te ontwikkelen. Je doet dit om een beter persoon te worden. Je bent het je partner verschuldigd, maar vooral jezelf. Ook als je partner je onder druk zet om behandeling te zoeken, weet dan dat je dit voor jezelf doet, vanuit je eigen gevoel voor integriteit om de beste persoon te willen zijn die er in je zit.
Als je te vaak de schuld op je neemt, beschadig je jezelf
Hoe goed je het ook doet, er zijn altijd momenten dat je de bal laat vallen. Je blijft altijd je ADHD-momenten houden. Maar je partner is niet perfect en daarom hoef jij dat ook niet te zijn. Het is cruciaal om deze fouten toe te geven in plaats van dat je afdaalt naar wanhoop, schuldgevoel en schaamte. Een beetje van die emoties houdt ons eerlijk. Dat is goed, maar als je ze te sterk voelt, worden we defensief of geven we toe aan onze partner om de schuld op ons te nemen. Als je dat te vaak moet doen beschadigt dat jou.
Het is soms heel makkelijk voor de ander om de schuld op jou af te schuiven
Het is zo dat jij de persoon bent die de dingen vergeet, maar dat betekent niet automatisch dat je partner daarover woedend moet zijn. Als je als vanzelf met een rood hoofd en een schuldige blik reageert, dan is het voor je partner makkelijker om alle schuld op jou af te schuiven. Het is duidelijk dat dit voor jou niet leuk is, maar het werkt voor je partner ook niet. Dus het is voor niemand goed. Te vaak kwaad worden gaat ook ten koste van het geluk van de partner. Ideaal zou het zijn als jullie samen aan deze momenten zouden werken zodat ze minder vaak voorkomen. Dat voorkomt dat jij er steeds als de probleemveroorzaker uitkomt. Je zult nog wel vaker dingen verknallen en daarom is je partner er bij gebaat dat deze momenten niet het grotere plaatje van andere kwaliteiten die je inbrengt vertroebelt.
Ga niet voortdurend schuld zitten bekennen
Als je partner problemen heeft om zich te herinneren dat je de volle verantwoordelijkheid neemt als je iets verknalt, zeg het hem dan. Maar ga niet voortdurend schuld zitten bekennen. Als je defensief bent hierover of het probeert te minimaliseren, zal je partner de volgende stap niet met je zetten. Die stap is namelijk ophouden om die heftige reacties te rechtvaardigen. Je kunt je dus verdedigen door toe te geven wat je hebt gedaan en je ervoor te verontschuldigen.
Meer geluk hebben in je relatie als je de irritatie en ongeloof vaker laat gaan
Het oplossen van problemen gaat er om te weten wat je beiden kunt doen om deze situatie in de toekomst te voorkomen. En, als dat niet mogelijk is, om samen een strategie overeen te komen dat zo’n situatie geen heftige spanningen oproept. Als je partner koppig blijft volhouden dat de melk niet buiten de koelkast mag staan, wordt je partner ongelukkig met jou. Het beste is als je partner tot acceptatie komt van die onmogelijkheid. Helaas hou ik er niet van als het koud wordt in de winter maar er is niets wat je daartegen kunt doen. En daar boos over worden zorgt er niet voor dat ik me beter voel. Dit gaat er niet om dat je iemand de schuld niet mag geven van iets dat ze wel doen. Dit gaat er om dat je iets meer geluk in je relatie kunt hebben als je irritatie en ongeloof over al die ADHD-momentjes vaker laat gaan.
De volle verantwoordelijkheid nemen voor elkaars aandeel
Om te zorgen dat je partner dit ziet moet je volle verantwoordelijkheid nemen voor jouw aandeel in dingen zonder heftig te reageren. Anders ziet je partner jou als het probleem. Door er gewoon over te doen, is de kans groter dat je partner gaat inzien dat ook zij een deel van de problemen veroorzaken. Je kunt dingen anders benaderen zodat jullie beiden gelukkiger zijn. Waar het uiteindelijk op neer komt is integriteit. Dat betekent dat je jouw issues in de ogen moet kijken en je er verantwoordelijk voor maakt en zo jouw aandeel levert voor een betere relatie. Dit betekent ook dat we onze partners pushen om naar hun aandeel te kijken.
Jullie verdienen beter en daarom tot slot nog drie tips
Als je doorgaat op de oude manier, zelfs al lukt het je om het een tijdje rustiger te krijgen, zal je je partner een slechte dienst bewijzen. Op de lange termijn zullen ze ongelukkig blijven over je ADHD-momenten. Jullie verdienen beter dan dat. Ik geef toe dat dit geen makkelijke dingen zijn om te doen. Toch kun je er veel mee bereiken. Dit zijn drie tips voor een partner die jou en je ADHD te veel de schuld geeft voor wat er mis gaat in de relatie.
- Leer je partner meer over ADHD. Praat over gezamenlijke doelstellingen en besef dat je in hetzelfde team zit. Het is makkelijk om dit uit het oog te verliezen als we gefrustreerd zijn.
- Maak het probleem van jou en geef niet je partner de schuld en zie niet alleen de partner als degene die het probleem moet oplossen.
- Maak een punt om lol te hebben. In het dagelijks leven is het al moeilijk genoeg om je hoofd boven water te houden. Geloof me, ik ken dat. Creëer leuke tijden samen waar je plezier kunt hebben.
Een goede start is misschien om je partner naar deze aflevering te laten luisteren. Dan weet hij of zij waar het vandaan komt als je plotseling dingen anders gaat doen.
Bedankt voor je aandacht!