Tegenslag maakt je sterker (hopelijk)
Als je met ADHD worstelt kun je er een aantal levenslessen uit leren. Er is een gezegde dat luidt: “What doesn’t kill you makes you stronger”.
Tegenslag kent vele verschijningsvormen.
Dat is lang niet altijd waar. Ik zou zeggen: het kan je sterker maken. Het gaat er om wat je met ervaringen doet. Sommige mensen worden door tegenslag boos, verbitterd of verslagen terwijl bij andere mensen tegenslag het beste naar boven brengt. Tegenslag kent vele verschijningsvormen. ADHD is er daar eentje van, maar tegenslag kan ook een moeilijke familiekwestie zijn, gezondheidsproblemen of ontslag. We hebben allemaal onze problemen, maar als ADHD het jouwe is dan kan het zijn dat je het gevoel hebt dat niemand de problemen heeft die jij hebt. Dat is een gevoel en het klopt niet met de feiten omdat we weten dat 4% van de volwassen mensen ADHD heeft, dus je hebt voldoende gezelschap.
Iedereen kent problemen, jij kunt problemen hebben door ADHD
ADHD is niet leuk en de meeste anderen hebben dat probleem niet. Maar zij hebben hun eigen dingen. De worsteling van anderen kunnen misschien minder zichtbaar zijn. Ik ken mensen wier leven beperkt wordt door ernstige aandoeningen, bijvoorbeeld een auto-immuunziekte, en aan wie je dat niet fysiek kan zien. Neem dus niet aan dat het leven van anderen rozengeur en maneschijn is. Die enkeling bij wie dat wel zo is feliciteer ik daar mee. Waren we allemaal maar zo gelukkig.
Het kan ook iets geven om trots op te zijn om een goed leven voor jezelf op te bouwen ondanks je moeilijkheden.
Mijn doel is om licht te brengen als je aan onbehandelde ADHD lijdt. Ik probeer ADHD ook niet uit te leggen als een enorm voordeel want dat is het niet. Ik heb het zelf. Dus ik spreek uit ervaring. De neiging om te laat te komen is niet een prachtige gelegenheid om te oefenen met hoe hard je auto over de snelweg kan om te proberen toch op tijd te komen. Dat is geen voordeel. Of dat te hard rijden goed is om werk te verschaffen aan politiemensen. Het is een uitdaging om ADHD en de gevolgen van ADHD te beteugelen. Het kan ook iets geven om trots op te zijn om een goed leven voor jezelf op te bouwen ondanks je moeilijkheden. Sommige mensen zeggen dat je wijsheid en gemoedsrust ontwikkelt door worsteling met dingen. Door problemen het hoofd te bieden ervaar je persoonlijke groei.
Je hebt dan misschien geen controle over wat je overkomt in het leven maar wel hoe die gebeurtenissen jou beïnvloeden en hoe ze je vooruitzichten beïnvloeden en hoe jij je over andere mensen voelt.
We hebben in het leven niet altijd de keuze welke kaarten we in handen hebben maar vaak wel welk effect ze op ons hebben. Woedend worden maakt niet dat je probleem verdwijnt. Kijk eerst naar hoe je leven vandaag is en dan naar de toekomst zodat je vooruit kunt gaan. Je hebt dan misschien geen controle over wat je overkomt in het leven maar wel hoe die gebeurtenissen jou beïnvloeden en hoe ze je vooruitzichten beïnvloeden en hoe jij je over andere mensen voelt. We leven in een complexe en rommelige wereld waar goede mensen slechte dingen overkomen en waar slechte mensen goede dingen overkomt.
De vraag voor mensen met ADHD: ´Hoe kan het dat ik met zulke goede intenties achterblijf in een situatie dat ik het verknald heb.´
In ons hoofd kunnen de dingen nog complexer en rommeliger worden als we nadenken over de betekenis van de dingen die ons overkomen. Als je een volwassene met ADHD bent en je het grootste deel van je leven zonder diagnose hebt geleefd dan is een van de ogenschijnlijke tegenstellingen van het leven: hoe kan een slim iemand als jij zo vaak domme dingen doen? Of: hoe kan het dat ik met zulke goede intenties achterblijf in een situatie dat ik het verknald heb. Wat is hier aan de hand? Een van de conclusies zou kunnen zijn dat je bij lange na niet zo slim bent als je zelf denkt. Of: Waarschijnlijk waren de resultaten van je acties het gevolg van heel slechte intenties. Maar als je zo te werk gaat, blijf je zitten met iets waar je geen goed gevoel aan over houdt. Dus wat is het alternatief? Hoe hou je het gevoel overeind dat je een goed mens bent?
Stop er mee om het voor jezelf te verpesten door aan je ADHD te werken
Een van de mogelijkheden is om het gat te overbruggen tussen enerzijds je vaardigheden en anderzijds wat je in de werkelijkheid laat zien. Oftewel tussen je intenties en je acties zit een te groot verschil. Met andere woorden: stop er mee om het voor jezelf te verpesten. Natuurlijk zal het volgen van een behandelprogramma en het implementeren van vaardigheden je prestaties enorm verbeteren. Een goede behandeling betekent dat je jezelf informeert over ADHD, en ook je omgeving informeert over ADHD. En dat je daarnaast coaching en als je er voor open staat medicatie uitprobeert en therapie. Dat geeft je zeker een aantal solide verbeteringen waar jij je goed over kunt voelen. En natuurlijk wordt het nooit perfect, hoe hard je hier ook aan werkt, je zult soms nog steeds dingen verknallen door wat de buitenwereld waarneemt als onachtzaamheid. Je blijft immers menselijk en ADHD-er.
Stel er komt tegenslag door een adhd-momentje, hoe ga je met tegenslag om
Hoe ga je om met die dodelijke momenten? Hoe lukt het je om dit te zien als een eenmalige uitglijder en niet als een tekenend voorbeeld van een lange lijst brokken die bewijzen dat je een vreselijke niksnut bent? Hoe laat je het verleden het verleden en richt je je op een betere toekomst waarbij uitglijders nu eenmaal ook voorkomen? Een manier is dat je harder voor je successen gaat werken zodat je ze ook meer waardeert. In plaats van dat je je slechter voelt dat je harder voor iets moet werken dan een ander kun je het zien als een erezaak dat jij er zo veel voor doet om je succesjes te behalen. Of iemand anders het waarneemt of niet, jij weet wat je er voor gedaan hebt en je weet hoe hard je er voor gewerkt hebt.
Als je zo naar jezelf kijkt, lukt het je ook om vergevingsgezinder te zijn voor jezelf.
Geef het niet op door een moeizaam verleden. Veel van ons weten dat na je diagnose de rest van je leven begint. Streef je doelen na en probeer voor elkaar te krijgen dat je het leven leidt zoals je het graag wilt. Kijk ook naar al die dingen die je al voor elkaar gekregen hebt ondanks de tegenslagen. Geef jezelf de complimenten dat je het al tot hier gebracht hebt. Als je zo naar jezelf kijkt, lukt het je ook om vergevingsgezinder te zijn voor jezelf. Als we alleen maar worstelen met onszelf is er geen ruimte om het grotere plaatje te zien.
Het is het teken dat jij je ADHD hebt geaccepteerd als onderdeel van je leven, maar dat ADHD je niet verhindert om op allerlei levensterreinen actief te zijn
Ik probeer het niemand op te dringen, maar het is veel bevredigender om voor iets groters te leven en te denken dat je invloed hebt om de wereld een beetje beter te maken. Als je dat kan betekent dat je voorbij je eigen tegenslagen kunt kijken. Het is het teken dat jij je ADHD hebt geaccepteerd als onderdeel van je leven, maar dat ADHD je niet verhindert om op allerlei levensterreinen actief te zijn – denk aan werk, vriendschappen, hobby’s, relatie, studie, gezin, e.d.. Om een rijk en bevredigend leven te leiden moeten we de tegenslagen op de juiste manier zien. Falen is onvermijdelijk. Maar echt falen is als je tegenslag je blokkeert om voor een toekomstig succes te gaan.