Je bent wie je bent. Waar je ook bent. Je draagt je ADHD en andere zaken waar je tegenaan loopt als bagage met je mee. Ook naar het kantoortje van je hulpverlener. Dat is maar goed ook, want je kunt er dan doelgericht mee aan de slag gaan.
Ga ervoor en werk er hard aan!
Het is belangrijk om jezelf te zijn in therapie. Dit kan door je hulpverlener toe te staan om je te leren kennen. Niet alleen je ‘ik’ die iedereen van je kent, maar het is belangrijk dat je open bent over je eigenschappen die je niet vaak laat zien. Het doel van je hulpverlener is om je werkelijk te leren kennen.
Om zoveel mogelijk uit je therapie te halen neemt de hulpverlener die zaken met je door die bij mensen met ADHD horen. Sommige gedragingen zijn symptomen van ADHD en andere zijn gevolgen van het leven met ADHD. Door adviezen uit de therapie te gebruiken krijg je het meeste waar voor je geld.
De eerste meest voor de hand liggende tip is: ga ervoor en werk er hard aan. Behandeling vereist een actieve bijdrage tijdens de sessies en daarna. Hoe harder je eraan werkt, des te meer haal je eruit. Het is niet altijd makkelijk, maar het is wel goed voor je.
Mis je behandeling niet en kom op tijd, anders haal je er alles uit!
Het volgende voorstel is: kom op tijd op de afspraak. De meeste hulpverleners beginnen en eindigen hun sessies op een bepaald tijdstip. Als je te laat komt, heb je minder tijd. Aan de andere kant is te laat komen ook een goed moment om er achter te komen waar het misgaat. Je ervaart dat dit ook doorwerkt naar andere delen in je leven. Je hulpverlener kan je dan helpen om strategieën te ontwikkelen die tot verbetering op dat punt leiden. Zie het te laat komen als een leermoment en niet als een moment om jezelf daarvoor te straffen.
Een andere suggestie is: help jezelf eraan herinneren dat je een afspraak hebt. Je haalt niet het maximale uit je behandeling als je niet verschijnt. Afspraken worden in rekening gebracht als vergeten een patroon wordt. Dit geldt ook als een niet nagekomen afspraak niet in dezelfde week kan plaatsvinden. Dit gebeurt om twee redenen: in de eerste plaats vindt de samenleving dat je betrouwbaar moet zijn in je afspraken. Waarom zou de hulpverlener daar van afwijken? De tweede reden is om te benadrukken dat wat we doen in dat uurtje behandeling heel erg belangrijk is.
Wees geduldig en verwacht niet meteen resultaat van je therapie. Veranderen kost tijd!
Nog een tip is houd er rekening mee dat verandering veel tijd kost en geduld vergt. Als iets nieuws voorbij komt is het makkelijk om daar enthousiast op te reageren en er helemaal in te willen duiken. Waardoor je je andere voorgenomen verandering besluit te negeren. Helaas vergt verandering inspanning en geduld, zodat je in therapie steeds terugkerende doelstellingen tegenkomt. Houd dit in gedachten als je een snelle oplossing wilt. Makkelijke levensvragen zijn al snel beantwoord, de moeilijke levensvragen kosten meer tijd en vergen meer geduld.
Therapeut of (ervaringsdeskundige) coach? Wat past beter bij je?
Dit brengt ons bij het volgende voorstel: soms is het nodig om te praten over dingen voordat je er iets mee doet. ADHD’ers willen vaak liever meteen actie ondernemen in plaats van erover te praten. Maar therapie bestaat vooral uit praten. ADHD’ers hebben liever een coach die verteld wat er moet gebeuren. Zoals: “voel je beter over jezelf!” Of: luister eens wat vaker naar de andere vrouw!” Maar dat werkt niet. Wat wel werkt: “Geef een visser geen vis, maar leer hem beter vissen”. De meeste hulpverleners proberen je voor te bereiden op wat het leven je brengt en hoe jij daarop kan reageren. Je kunt je hulpverlener vragen om je te helpen specifieke zaken te behandelen die je laten zien wat je kan doen om je situatie te verbeteren. Sommige mensen zien therapie als een uitgelezen kans om zich over anderen te beschuldigen en zich te beklagen. Hoe leuk dit ook is, het is niet productief. Zelfs als je moeilijke mensen in je omgeving hebt, kun je zaken anders doen zodat de situatie verbeterd. Misschien zie je zelf niet in hoe je bijdraagt aan de ontstane situatie. Een hulpverlener geeft je een kijk op het geheel. Hij kan je duidelijkheid geven over hoe je je huidige leefomstandigheden kunt verbeteren. Hij kan je ook helpen om keuzes vooraf goed te evalueren. Een voorbeeld: het leven presenteert vele keuzes die verleidelijk zijn om aan toe te geven, maar waar we meestal geen goed aan doen. Alhoewel het heerlijk is om toe te geven aan impulsen hebben deze de neiging om ons in de problemen te brengen. Door bijvoorbeeld voortdurend de nieuwste gadgets aan te schaffen houd je misschien wel aan het einde van de maand te weinig geld over om je vaste lasten nog van te betalen. De therapeut kan met je werken om deze impulsen te weerstaan of om deze situaties te vermijden.
Situaties anders aanpakken. Geef een visser geen vis maar leer hem vissen
Behandeling geeft inzicht in waarom je doet wat je doet en reikt je de handvatten aan om situaties anders aan te pakken. Natuurlijk is het beheersen van impulsen minder aantrekkelijk dan er onmiddellijk aan toe te geven, maar als het makkelijk te verhelpen is dan heb je hier ook geen hulp bij nodig. Het is makkelijk om als een kip zonder kop rond te rennen en je levenspad te bewandelen zonder enig idee welke kant je op gaat, maar het is handiger om een plan te hebben om te weten welke plek je graag wil bewandelen. Daar kan therapie bij helpen. Plannen kan ingewikkeld en saai zijn. ADHD’ers hebben veelal de neiging om dit dan te vermijden. Daarvoor in de plaats reageren ze liever op wat er nu op ze afkomt. Dit kan er toe leiden dat ze op gekke plekken terechtkomen. Dit kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat je een baan hebt die helemaal niet bij je past. Je therapeut kan je hierop wijzen en je aanmoedigen om een plan te hebben. Misschien heb je daar helemaal geen zin in, maar mogelijk zie je er wel de waarde van in. Houdt in gedachten dat je therapeut er voor jou is om je op weg te helpen. Als mensen je vroeger vaak kritisch benaderde of tegen je snauwden, dan is het begrijpelijk dat je aanneemt dat mensen je nu eenmaal zo benaderen. Mogelijk sluit je je volledig af voor kritiek, wat vaak de boel alleen maar verergert. Of misschien ben je extra gevoelig geworden voor boosheid en teleurstelling in iemands stem.
Als je het niet lekker vindt gaan met je therapeut/coach, haak niet meteen af maar maak dit bespreekbaar
Als je voelt dat dit ook tussen jou en je therapeut in is komen te staan maak dit dan bespreekbaar. Hoe jij het ervaart kan de relatie namelijk ernstig ondermijnen. Mogelijk voel je je ergens schuldig over of je bent ergens gevoelig voor, maar zodra je deze gevoelens toedicht aan je therapeut noemen we dit projectie. Misschien laat je therapeut wel teveel doorschemeren wat hij voelt. Hopelijk wordt dit dan ook toegegeven. Niets menselijks is ons immers vreemd.
Een effectieve behandelaar geeft om zijn cliënten zonder te veel om ze te geven. Hij denkt: ”Ik wil dat het goed gaat met mijn cliënten, maar ik kan er niet meer aan doen dan zij er aan willen doen.” Ook al maken ze soms een beslissing waar de therapeut het niet mee eens is. De therapeut kan uiteenzetten waarom hij het er niet mee eens is en hij kan dingen aanwijzen die de cliënt niet zelf ziet, maar de uiteindelijke beslissing is aan de cliënt zelf. Dit is nodig om de relatie tussen de cliënt en de therapeut gezond te houden.
Een advies die je therapie het meest effectief maakt is: houd je belangrijkste doelen voor ogen. Een ADHD’er kan bijvoorbeeld makkelijk afdwalen in oeverloos gezwets over bijzaken die veraf staan van hun hoofddoelstelling. Zo’n verhaal kan heel vermakelijk zijn om naar te luisteren, maar afdwalen maakt de therapeutische behandeling minder effectief. Je kunt dit minimaliseren door op te schrijven waar je het over wilt hebben en dit aan het begin van de behandeling voorleggen aan je therapeut.
Doe je best tussen de behandelingen in, je leert het in de praktijk
Nog een voorstel: probeer je te herinneren wat er tussen de behandelingen door gebeurde. Goede therapie gaat ook in op de details: wat gebeurde er, hoe voelde je je daarbij en wat deed je? Als je denkt dat je wat je meemaakt vergeet, maak dan aantekeningen en neem die mee naar de sessie. Verder is het ook belangrijk dat je werkt aan dingen tussen de behandelingen door. Soms geeft de therapeut je opdrachten mee die je voor je behandeling moet maken. Het is belangrijk dat je deze ook daadwerkelijk uitvoert. ADHD’ers hebben net als bij schoolwerk de neiging om dit te vergeten. Soms doen ze het onderweg of op het laatste moment, of ze vergeten de opdrachten mee te nemen. Het kan ook zijn dat de cliënt de opdracht niet begrijpt, maar dat niet durft te zeggen. Het is altijd beter om het dan op te schrijven of actie te ondernemen.
ADHD-behandeling betekent dat je vaardigheden aanleert zodat je minder geholpen hoeft te worden
Het allerlaatste advies luidt: focus je meer op het aanleren van vaardigheden dan op het krijgen van hulp. Mogelijk ben je gewend geraakt om hulp van anderen te verwachten omdat anderen je weinig toevertrouwde. Met als resultaat dat je een expert bent geworden in het delegeren van je taken. Sommige ADHD’ers charmeren anderen door een hulpeloze houding aan te nemen. Hoe verleidelijk het ook is om op anderen te leunen, het beperkt de mogelijkheden in je leven enorm. Niet iedereen wil je helpen. Als je behandelaar je echt wilt helpen zal hij je dat ook meedelen en je aanmoedigen om die dingen zelf te doen. Ik adviseer je om op zoek te gaan naar een behandelaar tegen wie je ook open en direkt mag zijn en bereid is om ook feedback te ontvangen mocht dit nodig zijn. Dit was “Haal zoveel mogelijk uit je therapie”. Wil jij er nog veel meer uithalen voor je zelf, blijf dan terugkomen op de site om over je ADHD te leren.
Tot een volgende keer en fijne dag!