Sommige mensen kiezen er graag voor om medicatie te nemen, terwijl anderen daar tegen zijn.
Het is een persoonlijke keuze
Het is een persoonlijke keuze, gebaseerd op veel factoren, onder meer hoe goed je in staat bent om alle uitdagingen in het leven het hoofd te bieden. Ben je tevreden met je leven en kun je zo functioneren?
Een behandelaar schrijft geen medicijnen voor, maar je kunt je niet in de behandeling van ADHD specialiseren zonder grondige kennis van de medicatie te hebben. Ik ben een groot voorstander van therapie en coaching voor volwassenen met ADHD, maar er worden goede resultaten behaald bij combinatie van therapie of coaching met medicatie. Een ADHD-medicijn is geen wonderpil, en het vergt waarschijnlijk het nodige uitproberen om de juiste dosering te vinden, maar het kan je helpen.
Zonder medicatie kun je ook succesvol zijn met ADHD
Ik wil zeker niet beweren dat je niet gelukkig en succesvol kunt zijn zonder medicatie, maar het zal wel moeilijker zijn en je zult vaker terugvallen in ADHD-ongelukken. Met medicatie zul je waarschijnlijk optimaal kunnen presteren – niet af en toe, maar elke dag weer. Het kan zijn dat je zo radeloos bent dat je bereid bent om desnoods gekookte apehersens te eten als iemand je zegt dat dat helpt. Of juist dat je nog liever doodgaat dan je lichaam te vergiftigen met chemische brouwsels. Hoe dan ook, ik raad je aan om de feiten te bekijken en een weloverwogen beslissing te nemen. Hoe meer je weet, des te gefundeerder de beslissing zal zijn. Jouw besluit kan best anders zijn dan dat van een ander. Er zijn geen goede of foute antwoorden over medicatie.
Het hangt af van de complexiteit van je leven: hoeveel pannetjes heb je op het vuur, hoeveel verantwoordelijkheden heb je om waar te maken
Verschillende personen kunnen verschillende redenen en verschillende antwoorden hebben. Het hangt van een hoop factoren af, zoals welke andere ondersteuning en kracht je hebt en hoe complex en veeleisend je leven is. Ik hoop dat dit artikel je helpt om de keus te maken die voor jou het beste is. Een psycholoog is geïnteresseerd in de beslissingen die mensen nemen. Niet alleen wàt ze besluiten, maar ook hóe ze daar toe komen. Je kunt ook een goed besluit nemen, maar langs een verkeerde weg, bijvoorbeeld door simpelweg een muntje op te gooien. Het probleem is dat wanneer je een verkeerd besluitvormingsproces volgt, de kans op een goede beslissing een stuk kleiner is. Bij het besluit om wel of geen medicijnen te nemen hoop ik dat je een goed proces volgt, net zoals je dat bij elk ander belangrijk besluit zou doen. Dat betekent een goed doordacht proces, en geen overhaaste reactie om er maar nooit aan te beginnen, of om er wel mee te beginnen zonder kennis van de mogelijke bijwerkingen.
Veel ADHD-ers nemen wel medicatie, soms af en toe, soms dagelijks
De meeste ADHD-ers die ik tegenkom nemen medicijnen – minstens af en toe. Niet alle, maar de meeste. Ik respecteer de beslissing om geen medicijnen te nemen, mits die weloverwogen is en gesteund door feitenkennis. Zo had ik een vrouwelijke cliënt die overduidelijk ADHD had, maar ook een bipolaire stoornis. Ze had een stemmingsstabilisator nodig om ervoor te zorgen dat ze geen manische episodes meer kreeg. ADHD-medicatie kan bij mensen met bipolaire stoornis een manie uitlokken en vormde voor deze vrouw dus een risico – dit onderstreept overigens nog maar eens het belang van een goede diagnose! Omdat ze gestopt was met werken en niet meer op haar tenen hoefde te lopen, had ze besloten om geen ADHD-medicatie meer te nemen. Voor haar was dat de juiste keuze. Maar er zijn ook anderen die juist voor geen goud van hun medicatie af willen, omdat ze er zo veel baat bij hebben.
Het stelt je in staat om gemakkelijker, betrouwbaarder en nauwkeuriger te zijn in je bezigheden
Laten we ten behoeve van het besluitvormingsproces eens kijken naar de factoren die bepalen of mensen al dan niet geneigd zullen zijn om medicatie nemen. Medicatie zorgt er niet voor dat je dingen doet die je niet wilt, maar het stelt je in staat om gemakkelijker, betrouwbaarder en nauwkeuriger te doen wat je wel wilt. Dus als je zin hebt om de hele dag herhalingen van je favoriete tv-serie te kijken zal een lading medicijnen dat niet veranderen, maar als je wat beters wilt doen heb je met medicijnen meer kans om dat voor elkaar te krijgen. Met andere woorden, medicatie helpt om de kloof tussen doelen en handelingen te dichten. Het dragen van een bril zorgt niet automatisch dat je een betere student wordt. Maar als je de letters op het bord niet kunt lezen, kun je die informatie niet overnemen. Met bril kun je de informatie wel overnemen, maar er nog steeds voor kiezen om dat niet te doen. De volwassen ADHD-er met medicatie heeft nog steeds de lastige taak om z’n gewoontes te veranderen, maar heeft daarbij meer kans van slagen.
Pills don’t teach skills, ook vaardigheden verbeteren je leven. Een pil kan je geen vaardigheden aanleren. Realiseer je dat.
Pills don’t teach skills, maar medicijnen maken het wel makkelijker om vaardigheden te leren. Medicijnen zijn geen breincontrole of wondermiddel, maar ze kunnen wel helpen. Aan de andere kant is geen enkel medicijn helemaal zonder risico’s – zelfs aspirine niet. Dus het is zaak om de potentiële voordelen tegen de mogelijke risico’s en bijwerkingen af te wegen. Zeker is dat aan onbehandelde ADHD ook risico’s en bijwerkingen kleven. Als ADHD geen belangrijke negatieve invloed had op jouw leven of dat van iemand om wie je geeft, zou je hier dan ooit beland zijn? Om een weloverwogen besluit te nemen moet je ook de kosten van onbehandelde ADHD meerekenen. Geen mens zou vrijwillig de ingrijpende bijwerkingen en risico’s van chemotherapie ondergaan, als de gevolgen van onbehandelde kanker niet zo dramatisch zouden zijn. Uiteindelijk is het een persoonlijke keus, gebaseerd op diverse factoren. Sommige factoren maken medicatie minder noodzakelijk, zoals sterke copingvaardigheden en goede gewoonten die de gevolgen van ADHD symptomen beperken.
Eenvoudigere levensstijl maakt medicatie wellicht overbodig en ondersteuning vanuit je omgeving
Dat geldt ook voor andere factoren, zoals sociale vaardigheden of de bereidheid om je best te doen om je ADHD-zwakheden te overwinnen. Verder ondersteuning vanuit je sociale omgeving of deelname aan andere vormen van behandeling. En tot slot de bereidheid om een eenvoudiger leven te leiden, om niet voortdurend op je tenen te hoeven lopen.
Medicatie vaak ingezet als ADHD ernstige problemen veroorzaken en de omgeving het ook niet meer aankan.
Hier tegenover staan de factoren die de noodzaak voor medicatie vergroten of er voor zorgen dat mensen eerder geneigd zijn om medicatie te nemen. Bijvoorbeeld wanneer de symptomen van ADHD veel problemen veroorzaken en een lijdensweg betekenen. Zeker wanneer er ook andere problemen in het spel zijn, en alles bij elkaar een ondraaglijke last vormt. Het kan ook zijn dat de ADHD-er gewoon graag sneller verbetering wil zien – medicijnen bieden veelal het eerst resultaat. Of als de eisen die op het werk of thuis gesteld worden te zwaar zijn. Of wanneer andere klachten zoals angst, depressie of verslaving het leven ernstig bemoeilijken, en er behoefte is aan een middel – wat dan ook – om het tij te keren. Tot slot hoge verwachtingen en prestatiedruk; als je een baan en een druk familieleven hebt wil je waarschijnlijk beter kunnen presteren dan wanneer je een minder veeleisend leven hebt of met pensioen bent. Verschillende mensen kunnen verschillend reageren op dezelfde medicijnen en dosering. Iemand kan heel enthousiast of juist uiterst negatief zijn over een bepaald medicijn, maar dat betekent niet dat jij hetzelfde zult ervaren.
Medicatie kan een zoektocht worden naar wat aanslaat
Alleen bij naaste familieleden is de kans wellicht wat groter dat zij op dezelfde wijze reageren. De enige manier om er achter te komen hoe jij reageert is om het zelf uit te proberen. Je moet waarschijnlijk een aantal doseringen uittesten, en misschien ook nog een tweede medicijn, wanneer het eerste voor jou nog niet optimaal blijkt te werken. Je kunt geluk hebben dat de eerste dosering meteen goed is, maar waarschijnlijk is het even zoeken naar de beste hoeveelheid. De centrale vraag is of de eisen die aan je worden gesteld groter zijn dan je capaciteiten om er aan te voldoen. Zo ja, dan kan medicatie helpen. Maar je kunt ook proberen de eisen terug te schroeven, bijvoorbeeld door minder stressvol werk te zoeken of door je capaciteiten te vergroten. Bijvoorbeeld door een elektronische agenda te gebruiken om je aan afspraken en deadlines te helpen herinneren.
Er zijn veel manieren om je situatie te verbeteren, en medicatie is daar maar één van. Het is maar wat je zelf graag wilt, hoe je wilt leven en wat je mogelijkheden zijn. Je voorschrijver moet weten wat de relatieve voor- en nadelen van verschillende medicijnen zijn, maar het is aan jou om in overleg met je voorschrijver tot een goede beslissing te komen. Hoe meer je weet, hoe beter.